نقد و تحلیل دیوان ادیب صابر ترمزی

ناکامی و محرومی ادیب صابر با مرگ فجیعی که او را در کام خود فرو برد پایان نیافت، این ادیب بزرگ بعد از مرگ نیز همچنان در غبار ناکامی و گمنامی مستور ماند. این رساله تلاش می کند غبار این غربت را از سیمای ادیب صابر بزداید و چهره واقعی او را به دوستداران ادب و فرهنگ این مرز و بوم بشناساند. در فصل اول با تحلیل و بررسی مقایسه ای منابع، به ذکر نام، لقب، محل تولد و تحصیل ، چگونگی قتل ادیب، مذهب و اندیشه کلامی او و آثار باقی مانده از وی پرداخته می شود. در فصل دوم ، چند تن از ممدوحان و معاصران ادیب صابر معرفی شده اند. در فصل سوم ، در باره سلجوقیان ، عقاید و مذاهب آنها، اوضاع اجتماعی زمان سلجوقیان و تاثیر آن بر اندیشه و شعر شاعر سخن رفته است.فصل چهارم به روابط متقابل شاعران معاصر ادیب صابر با او می پردازد. در فصل پنجم ابتدا ذکری از سبک خراسانی به میان رفته و پاره ای از خصوصیات این سبک دراشعار ادیب، بررسی و تحلیل شده است. در ادامه، به بررسی قصیده سرایی و مدیحه سرایی و سبک شخصی ادیب صابر، قالبها و معانی شعر او پرداخته شده است. فصل ششم به صور خیال و آرایه های ادبی دیوان او اختصاص دارد، و در پایان ، بسامد ردیف ها، کیفیت قافیه اندیشی مورد بحث قرار گرفته وزن اشعار ادیب صابر به ترتیب کثرت استعمال ، با ارقام و آمار و نمودار به نمایش گذاشته شده است. در فصل پایانی(هفتم) به تاثیرپذیری شاعران از ادیب صابر اشاره شده است و دو قصیده او با دو قصیده، یکی از عنصری و دیگری از فرخی سیستانی مقایسه شده است.